Có thể nói kỹ sư cơ khí là một trong số những người lao động được trang bị tốt nhất trên thế giới cả về kiến thức và kỹ năng. Để làm tốt công việc trong lĩnh vực cơ khí, bạn cần có niềm đam mê, tính cẩn thận, chính xác, kiên trì, có tư duy phân tích nhạy bén, logic…
I. Thực trạng đào tạo các ngành cơ khí ở Việt Nam
Trước đây, công việc của ngành cơ khí luôn liên quan đến sắt thép, đến các công việc gia công bằng tay như tiện, phay, hàn… Nhưng hiện nay, công nghệ phát triển mạnh mẽ nên ngành này cũng được chuyên môn hóa, nhiều công việc cơ khí người làm không trực tiếp thao tác mà chỉ cần bấm các thông số kỹ thuật trên máy móc. Sau hơn 20 năm mở cửa, hội nhập quốc tế, chào đón các nhà đầu tư nước ngoài, ngày nay hầu hết các lĩnh vực xây dựng, sản xuất, vận hành, bảo dưỡng tại Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể theo tiêu tiêu chuẩn quốc tế. Do đó, sau khi ra trường hầu hết các kỹ sư với nền tảng kiến thức liên quan đến vấn đề cơ khí sẽ phải tìm tòi, học cách để thích nghi.
Muốn học nghề cơ khí, người học chỉ cần tốt nghiệp THCS hoặc THPT và tham gia xét tuyển vào các trường Trung cấp chuyên nghiệp, CĐ nghề. Nếu muốn trở thành kỹ sư cơ khí, bạn bắt buộc phải có trong tay tấm bằng ĐH bằng cách thi vào các trường ĐH có đào tạo ngành này hoặc học liên thông lên CĐ, ĐH sau khi tốt nghiệp TCCN. Điểm chuẩn của ngành này khá thấp, năm 2012, điểm chuẩn ngành học cơ khí của Đại học Bách Khoa Hà Nội: 19,5 điểm; Đại học Công nghiệp Hà Nội: Công nghệ kỹ thuật cơ khí: 15 điểm; Sư phạm Kỹ thuật TPHCM: Chế tạo máy: 14 điểm, Kỹ thuật cơ khí: 15,5 điểm; Đại học Đà Nẵng: Cơ khí động lực, Chế tạo máy: 16 điểm; Đại học Công nghiệp TPHCM: Kỹ thuật cơ khí: 14 điểm; Đại học Đà Nẵng: Kỹ thuật cơ khí: 13 điểm, Trường Đại học Nông Lâm Huế: Công nghệ kỹ thuật cơ khí: 13 điểm.
Các nhóm ngành chính bao gồm: Cơ khí, cơ khí chế tạo, cơ khí động lực, máy tàu, đóng tàu, với các chuyên ngành: Cơ khí chế tạo, cơ điện tử, công nghệ tự động, kỹ thuật công nghiệp, động cơ diesel và máy phụ, khung gầm, điện ôtô, cơ khí hóa, cơ khí ô tô, kỹ thuật nhiệt lạnh, máy xây dựng, máy xếp dỡ, khai thác máy tàu biển, cơ học… Tuy nhiên, thực trạng chung của giáo dục nước ta còn nặng về lí thuyết, thiếu thực hành và kiến thức học chưa sát với nhu cầu doanh nghiệp. Bên cạnh đó, trang thiết bị giảng dạy của nhiều trường còn lạc hậu, thiếu thốn.
II. Kỹ sư cơ khí luôn được trải thảm đỏ:
Xuất phát từ nhu cầu trên, sinh viên tốt nghiệp nhóm ngành Cơ khí – Điện- Điện tử cũng vì thế dễ dàng tìm được việc làm với mặt bằng mức lương ổn định ngay sau khi ra trường. Theo Falmi thì mức lương phổ biến cho các ngành kỹ thuật – công nghệ bao gồm nhóm ngành Cơ khí – Điện – Điện tử được các doanh nghiệp đưa ra khi tuyển dụng trung bình từ 6 – 10 triệu đồng/tháng trở lên. Bên cạnh đó là cơ hội nâng cao trình độ lên thạc sỹ, tiến sỹ trong và ngoài nước.
Tổng hợp mức lương hiện tại trên thị trường lao động ngành cơ khí
| STT | Chức danh | Bằng cấp chứng chỉ cần có/ Code & Standard cần am hiểu | Các công ty có nhu cầu tuyển dụng/ Nơi làm việc | Mức lương dự kiến (USD/ Tháng) |
| 1 | Kỹ sư thiết kế(đường ống, kết cấu, thiết bị, Hệ thống điều hòa, thông gió, làm mát – HVAC) | Autocad, PVElite, Multi-frame, CADWorx, CAESAR II | Các công ty thiết kế (Technip, Worley Parson, JGC, Simas, Danieli…) | 800-1.500 |
| 2 | Kỹ sư thi công(đường ống, kết cấu) | ASME, ANSI, ASTM, AGA, API, AWWA, BS… kỹ năng tổ chức quản lí, thi công | Các công ty xây dựng, cơ điện (M&E), các tổng thầu của dự án (EPC Contractors)… | 700-1.500 |
| 3 | Kỹ sư lắp đặt thiết bị | Kỹ năng lắp đặt thiết bị, căn chỉnh đồng tâm, đấu nối chạy thử | -nt- | 1.000-1.500 |
| 4 | Kỹ sư thử áp/ Hydrotest Engineer | Đọc hiểu bản vẽ P&ID, biết sử dụng các máy móc liên quan đến hydrotest… | -nt- | 800-1.500 |
| 5 | Kỹ sư dự án | Có kỹ năng quản lí dự án, quản lí sản xuất…“Microsoft Project”, Autocad… | Các công ty xây dựng M&E, EPC contractors, các nhà máy sản xuất | 700-1.200 |
| 6 | Kỹ sư kế hoạch | Có kinh nghiệm về quản lí dự án, đấu thầu. AutoCad, Microsoft Project, design software | -nt- | 1.000-1.500 |
| 7 | Kỹ sư chạy thử/ Commissioning Engineer | Kỹ năng lắp đặt thiết bị, căn chỉnh đồng tâm, đấu nối chạy thử | -nt- | 1.000-1.500 |
| 8 | Kỹ sư kết cấu vỏ tàu/ Naval Architect Engineer | Autocad, Design Software | Các nhà máy đóng tàu, các dự án hóan cải, đóng mới tàu chứa xử lí dầu thô | 1.000-1.200 |
| 9 | Giám sát chất lượng đường ống, chất lượng kết cấu | CSWIP, NDT Certificates, | Chủ công trình, EPC Contractors, các nhà thầu phụ… | 1.200-2.000 |
| 10 | Giám sát lắp đặt thiết bị | Kỹ năng lắp đặt thiết bị, căn chỉnh đồng tâm, đấu nối chạy thử | -nt- | 1.200-3.000 |
| 11 | Giám sát hàn | CSWIP, NDT Certificates, | -nt- | 1.200-3.000 |
| 12 | Giám sát NDT (Nondestructive Testing: kiểm tra không phá hủy | NDT Certificates: MT, UT,RT | -nt- | 1.200-3.000 |
| 13 | Giám sát sơn | CSWIP, Frosio, Nace | -nt- | 1.000-3.000 |
| 14 | Vận Hành & Bảo Dưỡng (O&M) | Kỹ năng bảo dưỡng thiết bị quay, bơm, van… | Nhà máy, giàn khoan, tàu dầu, giàn khai thác | 1.000-1.500 |
(Nguồn: vungtaujobs.com/)
Đặc biệt, với những kỹ sư có kinh nghiệm, đã trải qua các khóa học chuyên sâu, có một trong những chứng chỉ quốc tế, là thành viên của các hiệp hội, hiểu các chuẩn quốc tế như JIS, ASME, ASTM, CSWIP, NDT, Frosio, Nace, Nebosh, PDMS, PMCS, SPR, HVAC & Freezer, Solar Gas Turbine and Gas Compressor, Laser Aligment, Maximo, Amos… thường có mức thu nhập rất cao và thăng tiến tốt trong nghề nghiệp. Hiện nay đã có nhiều người Việt Nam đảm nhận những vị trí cao cấp thay thế người nước ngoài như OIM, FM, Field Superintendent, Rig Manager, Barge Captain, Maintenance Manager… với mức lương từ khoảng 4.000 – 6.000 USD/ tháng.
Theo: Có thể nói kỹ sư cơ khí là một trong số những người lao động được trang bị tốt nhất trên thế giới cả về kiến thức và kỹ năng. Để làm tốt công việc trong lĩnh vực cơ khí, bạn cần có niềm đam mê, tính cẩn thận, chính xác, kiên trì, có tư duy phân tích nhạy bén, logic…
I. Thực trạng đào tạo các ngành cơ khí ở Việt Nam
Trước đây, công việc của ngành cơ khí luôn liên quan đến sắt thép, đến các công việc gia công bằng tay như tiện, phay, hàn… Nhưng hiện nay, công nghệ phát triển mạnh mẽ nên ngành này cũng được chuyên môn hóa, nhiều công việc cơ khí người làm không trực tiếp thao tác mà chỉ cần bấm các thông số kỹ thuật trên máy móc. Sau hơn 20 năm mở cửa, hội nhập quốc tế, chào đón các nhà đầu tư nước ngoài, ngày nay hầu hết các lĩnh vực xây dựng, sản xuất, vận hành, bảo dưỡng tại Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể theo tiêu tiêu chuẩn quốc tế. Do đó, sau khi ra trường hầu hết các kỹ sư với nền tảng kiến thức liên quan đến vấn đề cơ khí sẽ phải tìm tòi, học cách để thích nghi.
Muốn học nghề cơ khí, người học chỉ cần tốt nghiệp THCS hoặc THPT và tham gia xét tuyển vào các trường Trung cấp chuyên nghiệp, CĐ nghề. Nếu muốn trở thành kỹ sư cơ khí, bạn bắt buộc phải có trong tay tấm bằng ĐH bằng cách thi vào các trường ĐH có đào tạo ngành này hoặc học liên thông lên CĐ, ĐH sau khi tốt nghiệp TCCN. Điểm chuẩn của ngành này khá thấp, năm 2012, điểm chuẩn ngành học cơ khí của Đại học Bách Khoa Hà Nội: 19,5 điểm; Đại học Công nghiệp Hà Nội: Công nghệ kỹ thuật cơ khí: 15 điểm; Sư phạm Kỹ thuật TPHCM: Chế tạo máy: 14 điểm, Kỹ thuật cơ khí: 15,5 điểm; Đại học Đà Nẵng: Cơ khí động lực, Chế tạo máy: 16 điểm; Đại học Công nghiệp TPHCM: Kỹ thuật cơ khí: 14 điểm; Đại học Đà Nẵng: Kỹ thuật cơ khí: 13 điểm, Trường Đại học Nông Lâm Huế: Công nghệ kỹ thuật cơ khí: 13 điểm.
Các nhóm ngành chính bao gồm: Cơ khí, cơ khí chế tạo, cơ khí động lực, máy tàu, đóng tàu, với các chuyên ngành: Cơ khí chế tạo, cơ điện tử, công nghệ tự động, kỹ thuật công nghiệp, động cơ diesel và máy phụ, khung gầm, điện ôtô, cơ khí hóa, cơ khí ô tô, kỹ thuật nhiệt lạnh, máy xây dựng, máy xếp dỡ, khai thác máy tàu biển, cơ học… Tuy nhiên, thực trạng chung của giáo dục nước ta còn nặng về lí thuyết, thiếu thực hành và kiến thức học chưa sát với nhu cầu doanh nghiệp. Bên cạnh đó, trang thiết bị giảng dạy của nhiều trường còn lạc hậu, thiếu thốn.
II. Kỹ sư cơ khí luôn được trải thảm đỏ:
Xuất phát từ nhu cầu trên, sinh viên tốt nghiệp nhóm ngành Cơ khí – Điện- Điện tử cũng vì thế dễ dàng tìm được việc làm với mặt bằng mức lương ổn định ngay sau khi ra trường. Theo Falmi thì mức lương phổ biến cho các ngành kỹ thuật – công nghệ bao gồm nhóm ngành Cơ khí – Điện – Điện tử được các doanh nghiệp đưa ra khi tuyển dụng trung bình từ 6 – 10 triệu đồng/tháng trở lên. Bên cạnh đó là cơ hội nâng cao trình độ lên thạc sỹ, tiến sỹ trong và ngoài nước.
Tổng hợp mức lương hiện tại trên thị trường lao động ngành cơ khí
| STT | Chức danh | Bằng cấp chứng chỉ cần có/ Code & Standard cần am hiểu | Các công ty có nhu cầu tuyển dụng/ Nơi làm việc | Mức lương dự kiến (USD/ Tháng) |
| 1 | Kỹ sư thiết kế(đường ống, kết cấu, thiết bị, Hệ thống điều hòa, thông gió, làm mát – HVAC) | Autocad, PVElite, Multi-frame, CADWorx, CAESAR II | Các công ty thiết kế (Technip, Worley Parson, JGC, Simas, Danieli…) | 800-1.500 |
| 2 | Kỹ sư thi công(đường ống, kết cấu) | ASME, ANSI, ASTM, AGA, API, AWWA, BS… kỹ năng tổ chức quản lí, thi công | Các công ty xây dựng, cơ điện (M&E), các tổng thầu của dự án (EPC Contractors)… | 700-1.500 |
| 3 | Kỹ sư lắp đặt thiết bị | Kỹ năng lắp đặt thiết bị, căn chỉnh đồng tâm, đấu nối chạy thử | -nt- | 1.000-1.500 |
| 4 | Kỹ sư thử áp/ Hydrotest Engineer | Đọc hiểu bản vẽ P&ID, biết sử dụng các máy móc liên quan đến hydrotest… | -nt- | 800-1.500 |
| 5 | Kỹ sư dự án | Có kỹ năng quản lí dự án, quản lí sản xuất…“Microsoft Project”, Autocad… | Các công ty xây dựng M&E, EPC contractors, các nhà máy sản xuất | 700-1.200 |
| 6 | Kỹ sư kế hoạch | Có kinh nghiệm về quản lí dự án, đấu thầu. AutoCad, Microsoft Project, design software | -nt- | 1.000-1.500 |
| 7 | Kỹ sư chạy thử/ Commissioning Engineer | Kỹ năng lắp đặt thiết bị, căn chỉnh đồng tâm, đấu nối chạy thử | -nt- | 1.000-1.500 |
| 8 | Kỹ sư kết cấu vỏ tàu/ Naval Architect Engineer | Autocad, Design Software | Các nhà máy đóng tàu, các dự án hóan cải, đóng mới tàu chứa xử lí dầu thô | 1.000-1.200 |
| 9 | Giám sát chất lượng đường ống, chất lượng kết cấu | CSWIP, NDT Certificates, | Chủ công trình, EPC Contractors, các nhà thầu phụ… | 1.200-2.000 |
| 10 | Giám sát lắp đặt thiết bị | Kỹ năng lắp đặt thiết bị, căn chỉnh đồng tâm, đấu nối chạy thử | -nt- | 1.200-3.000 |
| 11 | Giám sát hàn | CSWIP, NDT Certificates, | -nt- | 1.200-3.000 |
| 12 | Giám sát NDT (Nondestructive Testing: kiểm tra không phá hủy | NDT Certificates: MT, UT,RT | -nt- | 1.200-3.000 |
| 13 | Giám sát sơn | CSWIP, Frosio, Nace | -nt- | 1.000-3.000 |
| 14 | Vận Hành & Bảo Dưỡng (O&M) | Kỹ năng bảo dưỡng thiết bị quay, bơm, van… | Nhà máy, giàn khoan, tàu dầu, giàn khai thác | 1.000-1.500 |
(Nguồn: vungtaujobs.com/)
Đặc biệt, với những kỹ sư có kinh nghiệm, đã trải qua các khóa học chuyên sâu, có một trong những chứng chỉ quốc tế, là thành viên của các hiệp hội, hiểu các chuẩn quốc tế như JIS, ASME, ASTM, CSWIP, NDT, Frosio, Nace, Nebosh, PDMS, PMCS, SPR, HVAC & Freezer, Solar Gas Turbine and Gas Compressor, Laser Aligment, Maximo, Amos… thường có mức thu nhập rất cao và thăng tiến tốt trong nghề nghiệp. Hiện nay đã có nhiều người Việt Nam đảm nhận những vị trí cao cấp thay thế người nước ngoài như OIM, FM, Field Superintendent, Rig Manager, Barge Captain, Maintenance Manager… với mức lương từ khoảng 4.000 – 6.000 USD/ tháng.
